Psycholog Psychoterapeuta Seksuolog | Kamil Elkader

Fobia, lęk, strach, panika - czym się różnią?

Dowiedz się czym różnią się te bardzo rozpowszechnione w społeczeństwie dolegliwości.

Lęk to uogólnione uczucie zagrożenia. Trudno określić przed czym lub przed kim. Lęk przybiera poczucie, że coś złego się stanie, coś złego mnie spotka. Często towarzyszy mu napięcie w ciele, nasilone zamartwianie, które może nawet przybierać postać myśli natrętnych.

Strach to kolei trudna, ale bardzo potrzebna ewolucyjnie emocja, która podpowiada nam czego nie robić i jak uchronić się przed ryzykiem, czyli jak chronić życie i zdrowie. Słusznie boimy się groźnego psa bez kagańca czy podejrzanego typa na ciemnej ulicy w nocy. Wredny nauczyciel też wywołuje uzasadniony strach. Jeśli sytuacja trwa zbyt długo, bo nie możemy sobie poradzić z zagrożeniem, może prowadzić do utrwalonego poczucia bezradności, bezsilności, a z czasem do apatii i depresji lub tzw. zaburzeń adaptacyjnych. W języku polskim zwykliśmy wymiennie używać słowa lęk i strach, co może utrudniać zrozumienie różnicy. W języku angielskim to rozróżnienie jest wyraźniejsze (anxiety vs. fear).

Czym jest fobia?

Fobia to uczucie strachu (jest konkretny powód, który go wywołuje), ale nadmiarowe i nieadekwatne do sytuacji, niejako pozbawione racjonalnego uzasadnienia. Kiedy mamy do czynienia ze strachem , a kiedy z fobią? Słuszny strach ogarnia nas, kiedy widzimy tarantulę chodząca po łóżku, w którym leżymy. Fobia to sytuacja, kiedy dostajemy niekontrolowanego ataku strachu na widok pająka kosarza na drugim końcu pokoju.

Naliczono około 700 fobii. W śród nich są te często występujące w populacji, jak np. lęk wysokości (akrofobia; po polsku przyjęło się, że to lęk, chociaż jest to strach), jak i fobie rzadkie lub nowe. Jedną z nowszych jest nomofobia, czyli strach przed utratą dostępu do telefonu komórkowego. Jeszcze inne wydają się nieco odległe zwykłemu Kowalskiemu, jednak są ludzie, którym poważnie utrudniają funkcjonowanie i potrzebna im pomoc. Jest wśród arachibutyrofobia, czyli strach przed zadławieniem masłem orzechowym, zwłaszcza w wyniku jego przyklejenia do gardła.

Panika – nagły atak lęku o wyjątkowo silnym natężeniu, który trwa od kilku minut do ok. 2 godzin i towarzyszą mu objawy cielesne (somatyczne) w postaci duszności, palpitacji serca, wzrostu ciśnienia, potów, drżenia, gorąca, zasłabnięcia, zawrotów głowy i innych. Napady paniki są niezwiązane z jednym konkretnym rozpoznaniem chorobowym. Mogą wystąpić w zaburzeniach lękowych uogólnionych, zespołach lęku napadowego, fobiach, zaburzeniach afektywnych, zaburzeniach adaptacyjnych, zaburzeniach psychotycznych. Objawy typowe dla paniki mogą też pojawić się w niektórych chorobach ciała.

Psychoterapia pozwala wyeliminować każdą z tych dolegliwości. Podczas konsultacji dowiesz się, która metoda może być dla Ciebie najskuteczniejsza.